15 lipca 2012 r. w zabytkowej ujeżdżalni na terenie parku zamkowego w Łańcucie została otwarta wystawa monograficzna zatytułowana Marcello di Capua – maestro z Łańcuta, poświęcona życiu i twórczości nadwornego kompozytora księżnej Izabeli z Czartoryskich Lubomirskiej. Wystawa była czynna do 14 października 2012 r. w godzinach otwarcia muzeum.

Ważnym celem wystawy było włączenie kompozytora w poczet postaci historycznych bezpośrednio kojarzonych z zamkiem w Łańcucie i wzmocnienie w ten sposób wizerunku polskiej kultury muzycznej przełomu XVIII i XIX w. na tle bogatego życia muzycznego ówczesnej Europy.

Ekspozycję tworzyło dziewiętnaście plansz graficzno-tekstowych, uzupełnionych o nagrania muzyczne, prezentację rękopisów kompozytora i pokaz slajdów o tematyce biograficzno-historycznej. W ramach projektu przewidziano także publikację materiałów promocyjnych oraz lekcje muzealne dla młodzieży szkolnej.

Projekt został zrealizowany przez Stowarzyszenie Artystyczne Horizon we współpracy z Muzeum-Zamkiem w Łańcucie. Wsparcia finansowego udzieliło Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego (program „Dziedzictwo kulturowe”, priorytet wspierania działań muzealnych); część środków przekazał Powiat Łańcucki.

Zobacz list Starosty Łańcuckiego do organizatorów wystawy

O WYSTAWIE

Współczesne badania poświęcone życiu i dziełu Marcello di Capua napotykają na podstawową trudność, jaką jest skąpy zasób materiałów źródłowych i tylko fragmentarycznie zachowana spuścizna. Równie dotkliwy jest brak portretu czy jakiejkolwiek podobizny Marcella (niewykluczone, że taki wizerunek nigdy nie powstał).

Wobec braku ikonografii związanej z osobą kompozytora nasza wystawa posiłkuje się kilkoma wybranymi rysunkami autorstwa jednego z najwybitniejszych włoskich artystów pierwszej połowy XVIII w. – Pier Leone Ghezziego (1674–1755). Wiadomo, że ów rzymski malarz i karykaturzysta o głęboko humanistycznych, oświeceniowych ideałach, odznaczający się ogromną wiedzą historyczną i szerokim spektrum artystycznych zainteresowań, był wielkim miłośnikiem muzyki oraz przyjacielem muzyków. Obdarzony przenikliwym zmysłem obserwacji, sporządził wiele podobizn i karykatur otaczających go kompozytorów, śpiewaków i instrumentalistów, przez co stworzył rodzaj „figuralnej dokumentacji” życia muzycznego Rzymu w złotej epoce mecenatu kardynała Ottoboniego (Pietro Ottoboni był największym protektorem artystów w Państwie Kościelnym w okresie bezpośrednio poprzedzającym lata życia Marcella).

Unikatowy zbiór rysunków Ghezziego – tym bardziej cennych, iż opatrzonych odautorskimi komentarzami – to prawdziwa „poglądowa historia muzyki” okresu włoskiego Settecento, widziana oczami wybitnego artysty, świadka tamtych czasów. Wypada tylko żałować, że Marcello di Capua, należąc do pokolenia młodszego niż Pier Leone Ghezzi, niejako rozminął się z nim i nie został uwieczniony na żadnym z rysunków. Czy jednak wśród rozlicznych skarykaturowanych ręką Ghezziego osiemnastowiecznych mistrzów muzyki naprawdę nie udałoby się dostrzec sylwetki Marcella? Pozostawmy to wyobraźni zwiedzających…

Nasza wystawa ma na celu nie tylko bezpośrednie przedstawienie samego kompozytora, ale także nakreślenie jego sylwetki na tle epoki, co dzięki „muzycznym” rysunkom Ghezziego z pewnością zyskuje na sugestywności. Warto w tym miejscu dodać, że domniemany ojciec Marcella, Rinaldo di Capua, został istotnie sportretowany przez słynnego „cavaliere delle caricature” na jednej z eksponowanych rycin; na innej prezentujemy wizerunek Agaty Lamparelli, żony Rinalda i prawdopodobnie matki Marcella.

fot. Adam Kunysz, Lancut.org

ECHA MEDIALNE

Pod koniec kwietnia odwiedziła Łańcut Beata Płoska, która przyzwyczaiła nas do tego, że każda jej wizyta jest zapowiedzią jakiegoś wydarzenia związanego z muzykaliami łańcuckimi. (…) Trwająca przez trzy miesiące wystawa – planowana od lipca do września 2012 r. – nakreśli biografię i szczegóły twórczości kompozytora z okresu włoskiego i polskiego oraz przybliży życie muzyczne w Łańcucie XVIII w. (…)

Bernadetta Kochman, Marcello Bernardini – maestro z Łańcuta, „Gazeta Łańcucka″ 2012, nr 5, s. 9.

W dawnej ujeżdżalni, położonej nieopodal łańcuckiego Muzeum-Zamku, otwarta została wystawa poświęcona nadwornemu kompozytorowi księżnej Izabeli z Czartoryskich Lubomirskiej. (…) W otwarciu wystawy uczestniczyli m.in. przedstawiciele Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Stowarzyszenia Mistrzowskie Kursy Interpretacji Muzycznej w Łańcucie (…).

Reporter Adam Kunysz, Niezwykła wystawa, Lancut.org – niezależny portal miasta Łańcuta i okolicy, 18.7.2012 r.

Już we wrześniu 2012 zapraszamy do udziału w programie edukacyjnym towarzyszącym wystawie czasowej „Marcello di Capua. Maestro z Łańcuta”. W ramach zajęć skierowanych do kilku grup wiekowych opowiemy o oświeceniowym dworze Izabeli Lubomirskiej, niezwykłych osobach odwiedzających łańcucki Zamek i wnętrzach, w których gościli. Nie zapomnimy o modzie i etykiecie epoki, a cały czas towarzyszyć nam będzie muzyka włoskiego kompozytora.

Zofia Frączek, Oferta edukacyjna 2012/2013 Muzeum-Zamku w Łańcucie, „Podkarpacki Informator Kulturalny″ 2012, nr 81, s. 25.

fot. Adam Kunysz, Lancut.org